Ahlâk eğitimi çocuk doğduğu andan itibaren başlar. Ancak din eğitimi için belli bir yaş gözetilmelidir. Ahlâk eğitimi aslında son zamanlarda sıkça duyduğumuz değerler konusuyla paraleldir. İyi insan olmak, hak gözetme, toplumun değer yargıları içinde davranma, saygılı olmak, yalan söylememek gibi birçok değeri kapsar. Ailelerin çocuk doğduğu andan itibaren kendi yaşam şekilleriyle çocuklara farkında olmadan verdikleri bir eğitim şeklidir.
Çocuk soyut düşünme becerisine sahip değilse, ki bu 11 yaş sonrasını işaret eder, çocuğun Allah’ı ve dini vecibeleri anlamlandırması zordur. Bu nedenle aileler çocuklarına her konuda olduğu gibi rol model olarak, yani davranışsal örnek oluşturarak öğretmeyi seçmelidir. Ailenin inancı her ne olursa olsun, genellikle cami, kilise veya tapınak gibi geniş sosyal ortamlarda ilk temas noktası sağlanır. Bu gibi ortamlarda çocuklar sadece din değil, aynı zamanda ahlâk, sosyal davranışlar ve insan olarak kendi değerleri hakkında önemli dersler de öğrenebilir. Ayrıca nasıl iyi bir insan olunacağı ve inandığı dinin sorumluluklarının neler olduğu hakkında bilgileri de edinebilir. Dini kimlikler, çocuk ve ebeveynin dünyada kolektif bir anlam ve yer hissine sahip olmasına da fayda sağlar.
Çocuğu iyi bir insan olarak yetiştirmek veya bir dine inanmasını, benimsemesini istemek baskı ve zorlamayla mümkün olmayacaktır.
YAPIN: Çocuklarda Din Eğitimi İçin Yapılması Gerekenler
- Kendi inanç sisteminizi gözden geçirin. Bazen ebeveynler kendi yaşamlarında başarı elde etmedikleri konuları çocuklar üzerinde düzenlemek eğilimindedirler. Eğer dini kaideleri yerine getirmiyorsanız, çocuğunuzun da bunu yapmama ihtimali vardır.
- Dua etmek, namaz kılmak, camiye gitmek gibi dini törenleri gözlemlemesini sağlayabilirsiniz.
- Herkesin inancına, görüşüne saygılı olmayı öğretmelisiniz.
- Başkalarının dini inançlarını kabul etmek veya beğenmek zorunda değiller. Ancak, inananlara, inanmayanlara veya dindar olmayanlara saygıyı hak etmiyormuş gibi davranmasına izin vermeyin. Bu şekilde yetiştirmek çocuğu sadece gereksiz çatışmalardan kurtarmakla kalmayacak, aynı zamanda genel olarak daha iyi insan olmalarını sağlayacaktır.
- Cennet-cehennem, ölüm ve ölümden sonraki yaşam gibi kavramları anlatırken uygun bir dil kullanın. Bunun için çocuğun yaşına uygun kitapları seçerek öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Eğer bilmiyorsanız mutlaka uzman yardımı almalısınız.
- Dini öğretmekle, inanmayı öğretmek arasında fark vardır. Bu farkı önce yine siz biliyor olmalısınız.
- İnanmak, kişinin kendinin kendi mantıksal düşünce sistemiyle alakalıdır. Kesinlikle zorlamamalısınız.
- Dini sohbetlerde soru sormasına ve diğer tüm görüşlerle ilgili bilgiye ulaşmasına fırsat vermelisiniz. Sorgulayıcı düşünme tarzını desteklemek önemlidir. Çocuğun bir konuya şüpheyle yaklaşması sadece dini ya da inancı sorgulaması anlamına gelmez. Şüphecilik ve eleştirel düşünme, dine odaklanmamak ve aksini düşünmek değildir. Çeşitli konularda düşünmesini sağlamaktır. Sonuca kendi mantık süzgecinden geçirdikten sonra ulaşması gerekir.
YAPMAYIN: Çocuklarda Din Eğitimi İçin Yapılmaması Gerekenler
- İbadet etmeye zorlamayın.
- Korkutmayın. Fiziksel veya psikolojik şiddete maruz bırakmayın. Bu şekilde amacınızdan çok daha fazla uzaklaşırsınız.
- Suçluluk duygusu yaşatacak “Böyle davranmazsan Allah çarpar, günah yazar, kötü insan olursun” gibi cümleler kullanmayın.
- Çocuğunuza yanlış örnek olarak farklı inançlara sahip insanlarla alay etmesine neden olmayın, onları önyargılı insanlar olarak yetiştirmiş olursunuz.
Çocuklarda Din Eğitimi İçin Püf Noktaları ve Öneriler
Anne ve baba farklı inançlara sahipse ya da birisi bu konuda daha hassas ise çocuğa bunu rahatsız edecek şekilde yansıtmamalıdır. Çünkü bu yaklaşım daha büyük bir karmaşa yaratabilir. Çocuğun güvenme ihtiyacını karşılamanız çok daha önemlidir.
Yukarıdaki önerilerden sonuç alamazsanız değerlendirme seansı almanız çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir.
Minnettarım
Zeynep hocam tüm sorunlarımızı çözdü, çocuğumuz kendini buldu. Kesinlikle tavsiye ederim.