3-5 yaş aralığı korkunun en yoğun görüldüğü dönemdir. Bu dönemde canavar, hayalet, yaratık, karanlık, yalnız kalma, gök gürültüsü, yüksek ses, sesli mekanizmalı oyuncaklar gibi somut unsurların ağırlıkta olduğu korkular yaşanırken, 6 yaş sonrasında daha soyut korkular yaşanabilir; böcek korkusu, hayvan korkusu, sosyalleşme, okul korkusu, başarısızlık, kalabalık ortam vb. gibi...
Model Alarak Öğrenme: Korkunun Genetik Geçişi
Öğrenme yöntemlerinden biri olan model alarak öğrenme, aile bireylerini gözlemleyerek ve onları taklit ederek olur. Bu duruma “Korkunun genetik geçişi” demek mümkündür. Aslında ebeveyninden birinin bir nesne ya da duruma karşı bir korkusu varsa ve çocuk bunu gözlemlediyse, korkuyu öğrenme ve taklit etme ihtimali yüksektir.
Hayvan Korkusu
Ebeveynin hayvanlara karşı tutumu çok önemlidir. Eğer ebeveyn çocuğu bir hayvanla tehdit ediyorsa ya da konuşmalarında kendi korkusunu yansıtıyorsa, bu sonuç ortaya çıkmış olabilir. Tabii ki çocuğun kötü deneyimleri de muhtemel nedenler arasındadır.
Karanlık Korkusu
Bir yetişkine çok normal gelen görseller ya da içerikler, çocukları olumsuz etkileyebilir. Örneğin kimi masallar masum görünmesine rağmen, çocuğu travmaya uğratacak korku unsurları içerirler.
YAPIN: Çocuğunuz Çok Korkuyorsa Yapılması Gerekenler
- Sakin olun ve dinleyin.
- Korkusuyla ilgili konuşmasına izin verin.
- Korktuğu bir hayvan varsa, o hayvanın resmini gösterip yavaş yavaş dokunması için yönlendirin. Örneğin, o hayvanla ilgili farklı bilgiler vererek başka bir açıdan bakmasını sağlayabilirsiniz.
- Eğer karanlık korkusu varsa, güvende hissedeceği konuşmalar yapın.
- Onu iyi hissettirecek nesnelerden oluşan bir resim çizip odasına asmasını sağlayın.
- Veya iyi hissettirecek bir resmi yastık kılıfına çizip, yastık kılıfındaki güzel şeyleri düşünerek uyuması sağlayın.
- Sonsuz bir anlayış gösterin.
- Korktuğu şeyi resimlemesini ve sonrasında onunla sohbet etmesini sağlayın. Hatta siz de katılın ve tiyatral bir yol izleyin.
“Bu çizdiğin canavar kendini nasıl hissediyor olabilir?”
“Herkes ondan korkuyor ya, ne düşünüyor olabilir?”
“Bu canavarı çizen sensin, yani senin ortaya çıkardığın oyuncak gibi bir şey, bir kukla. Onu istediğin gibi konuşturabilirsin.” gibi mesajlar vermeniz yararlı olacaktır.
YAPMAYIN: Çocuğunuz Çok Korkuyorsa Yapılmaması Gerekenler
- Asla korkusuyla alay etmeyin.
- “Korkacak bir şey yok.” diyerek küçümsemeyin.
- Korktuğu duruma ya da nesneye maruz bırakmayın.
- Korkutmak ya da bir konudan caymasını sağlamak için “Seni köpeğe vereceğim. Bunu yaparsan böcek seni yer.” gibi tetikleyici ve travma yaratacak cümleler sarf etmeyin.
- “Bakalım dolapta canavar var mı, yatağın altında yaratık ya da böcek var mı?” gibi kontroller yapmayın.
- Sinirlenmeyin ve kızmayın. Yoksa sizinle korkusunu paylaşmayacaktır ve travma derinleşecektir.
Çocuğunuzun geleceği sorunlarına nasıl yaklaştığınıza bağlı.
Ücretsiz gelişim değerlendirmesi için hemen iletişime geçin.
İletişime Geç